Corpus Pineale - Epifiz Bezi Anatomisi

Corpus pinale: Şekil olarak çam kozalağına benzediğinden corpus pinale denir.

Ortalama olarak 5-8mm boyutlarında ve 0,20- 0,25 gr kadar ağırlıkta olan oval şeklinde bir oluşumdur.

Colliculus superior’lar, splenium corpolis callosi ve pulvinar thalam’i arasında ve trigonun pinale’de yerleşmiş olup bir sap ile diencephalon’a bağlanmıştır. 

3. ventrikülün boşluğu bu sapın içerisine doğru girerek recessus pinealis’i oluşturur. 

Corpus pineale ve sapını 3. ventrikülü döşeyen ependim hücrelerinden gelişen bir çıkıntı oluşturur. Bu yüzden corpus pineale’de ve sapında sinir hücresi bulunmaz. Sapın recessus pinealis’in üzerinde kalan bölümü commissura habenularum’a, altında kalan bölümü commissura epithalamica (posterior)’a tutunur. 

Retinaya düşen ışık muhtemelen hypothalmus’un nucleus suprachiasmaticus’una (SCN) gelir.

Buradan mesencephalondaki formatio reticularis’e (RF) geçer.

Buradan da tr. reticulospinalis (Tr.RS) ile medulla spinalis’e ulaşarak sempatik sistemin üst segmentlerini uyarır.

Buradan başlayan preganglionik simpatik lifler ganglion cervicale superior’a (SCG) geçer.

Buradan çıkan sinirler (n. pinealis: conarii) ile damarların etrafında olarak corpus pineala’ye ulaşır.

Corpus pineale biyolojik saatin düzenlenmesinde etkili olduğu düşünülmektedir.  

Corpus pinaledeki pinealosit hücrelerinde bol miktarda melatonin ve serotonin mevcuttur.

Sempatik uyarı pinealosit içindeki bu mediatörlerin salgılanmasını inhibe eder.

Simpatik etki ortadan kalkınca sekresyon başlar.

Bu sebeple karanlıkta bu inhibe edici etki olmayacağı için bezin salgısı artar.

Epiphysis cerebrinin bir iç salgı bezi olduğu kabul edilmektedir.

Bu bezin salgısı hypophysis cerebri, pankreastaki langerhans adacıkları, gl. parathyroidea, gl. suprarenalis, ovarium ve testislere, kan ve BOS aracılığı ile ulaşır ve bunların fonksiyonlarını genellikle inhibe edici yönde etkiler.

Bu etkisini ya doğrudan doğruya bezlerin üzerine etki ederek, ya da hypothalamus’un salgısını inhibe ederek gösterir.

13-14 yaşına kadar cinsel hormonların teşekkülü üzerinde frenleyici etki yapmaktadır.

Melatoninin nonendokrinolojik Etkileri 

•İmmun fonksiyonunun arttırılması

•Uyku ritminin düzenlenmesi

•Kardiovasküler sistem üzerinde koruyucu etkisi

•Antioksidan etkisi

Acervulus cerebi (beyin kumu)

Yapısında bulunan Ca ve magnezyum karbonatın birikmesi ile beyin kumu (acervulus cerebri) ile

radyolojide organın görülmesine yardımcı olur.

Corpus pineale’nin parankimasında erişkin insanlarda acervulus cerebi (beyin kumu) adı verilen cisimcikler görülür.